Dengeli Beslenme

Tüm yiyecek ve içecekler hiçbir şekilde vücudumuz için gerekli bütün maddeleri içermemektedir. Bu nedenle yiyecekleri gruplandırmak ve ona göre hareket etmek gerekir. Yiyecek ve içecekler şu guruplardan oluşmaktadır.

Et, süt, ekmek ve tahıl, meyve ve sebze, şeker ve yağ gurubu. Bu sayılan tüm gruplar, insan organizması için gerekli olup, bunların dengeli olarak alınması çok önemlidir.

Bu yiyeceklerden herhangi birinin daha çok veya daha az alınması, ilerde birçok sağlık ve estetik sorunu sebebiyet vermektedir. Birçok diyet programına göre, gelişi güzel yapılan kilo verme gayretleri neticesinde genellikle istenen sonuç alınamamaktadır.

Söz konusu diyet programlarından sonra vücut açlık hissini devamlı olarak hissettiğinden, kendi koruma mekanizmalarını harekete geçirerek, eski kilonun da üzerinde bir kiloya göre kendini ayarlamakta ve diyet sonunda süratle o noktaya doğru kiloyu yönlendirmektedir. Bu sebepten, vücudun koruma mekanizmasını harekete geçiren ve vücudu devamlı aç bırakarak, metabolizmayı yavaşlatan ve yağ yakma sürecini pasif hale getiren beslenme programlarından kaçınmak gerekir.

Burada doğru olan uygulama, vücudun bütün fonksiyonlarının normal çalışabilmesini sağlayıp, metabolizmayı koruyan ve yağların azaltılarak, kas hacmini arttıran yeni bir yaşam tarzına yönelmektir. Beslenmemizde, yukarıda bahsedildiği gibi tüm temel gıdaların hiç ihmal edilmemesi gerekmektedir. Bu konuda önemli olan yağ alımını yeterli ölçüde sınırlamaktır. Bugün dünyanın tüm gelişmiş ülkelerinde insanlar, günlük kalorilerinin % 40-90 kadarını yağlardan almakta ve bu nedenle şişmanlık denilen sorunu yaşamaktadırlar. Bu durum dikkate alınırsa, yağ alımı günlük kalori ihtiyacının %2-%3’ü civarında sınırlanarak, hiçbir sağlık sorunu olmadan kilo verme çabalarında sağlam adımlar atılmış olur.

Örneğin günlük yiyeceklerimiz içinde önemli bir yer tutan ve kilo aldırıcı hiçbir etkisi olmayan salatanın içine ilave edilen soslar, onu tam bir kilo aldırıcı yiyecek haline getirmektedir. Bunun dışında akşamları içilen bir bardak içkinin yanında alınan yağlı kuruyemişler ortalama % 75 yağ içerdiğinden zayıflama diyetlerinin baş düşmanı olabilmektedirler. Örneğin bir avuç fıstık ortalama 400 kalori vermektedir.

Halbuki kuruyemiş alırken yapılacak ince bir ayarlama bu fazla kalori alma konusunu tamamen ortadan kaldıracaktır. Bunun yerine alınacak 3 adet kestanenin ise yağ oranı 1 gramdan az olup, kalorisi de yalnızca 66’dır. Yine yeme alışkanlıklarından olan pastadan vazgeçilemiyorsa, çikolatalı ve kremalı pasta yerine, meyveli tart yenerek hem damak tadı sağlanıp hem de daha bilinçli hareket edilerek yağların kalorisinden kurtulmuş olunur.

Şeker konusu incelenecek olursa;  bu da son derece dikkat edilmesi gereken bir maddedir. Günlük yiyeceklerde şeker ve benzeri gıdaları düşük oranda tutmak, kilo kontrol ve zayıflamada en önemli hususlar arasındadır. Fakat burada unutulmaması gereken nokta şudur; aynı miktarda alınan yağ, söz konusu şekerin iki mislinden daha fazla kalori vermektedir.

Burada çok önemli unsurlardan bir diğeri de lifli gıdalardır. Beslenmede lifli gıdalara önemli bir yer ayırmak sayılamayacak kadar çok fayda sağlar. Örneğin lifli gıdalar sizi birçok bağırsak hastalığından koruduğu gibi, kan şekeri ve kolesterolün de düşmesini sağlayarak önemli bir sağlık avantajı kazandırmaktadır. Ayrıca, lifli gıdaların çoğu sindirilirken verdikleri enerjiden daha fazlasını harcatmaktadır.

Burada dikkat çekici olan bir diğer konu ise ekmek hakkındaki yanlış inanıştır. Ekmek önemli bir tahıl gurubu yiyeceği olup, sanıldığı gibi, yenmesinin kilo aldırma açısından bir riski yoktur. Yapılan diyetlerde, birçok kişi, ekmek yerine peyniri tercih etmektedir. Halbuki aynı miktardaki peynir ekmeğe göre 5 kat daha fazla kilo aldırmaktadır.

Ancak ekmek alımının da, ölçülü, dengeli, kepekli ve koyu renk olması daha uygundur. Pirinç, makarna, tahıllar, taneli yiyecekler, sebze ve meyvelerden oluşan ve hayvan yağları azaltılmış yiyeceklerden oluşturulan bir menü, yeterli kalori alımıyla uygulandığında ve yeterli ölçüde sıvı ile ( en az iki litre ) takviye edildiğinde, dengeli beslenme ve ideal bir yaşam tarzı için önemli mesafe alınır. Bu noktadan itibaren fazla kiloların vücuttan uzaklaşması ve sağlıklı yaşam yolunda emin adımlar atılmış olur. Yeme konusunda son olarak bir diğer husus da, yenen öğünlerin yeterince uygun miktarda olması ve vücuda açlık sinyalleri vermemesidir. Aynı zamanda günlük öğün miktarı da en az 4-6 kez olmalıdır. Bunlara dikkat etmek, spor sağlık ve dengeli beslenme açısından önemlidir.